I, like every human, was born into my own time. My time, at least as far as I know, begins with my family deciding to have a child. Yes, you read that right. For me, time doesn’t begin until I open my eyes to the world.
&&&
Ben de her insan gibi kendi zamanımın içine doğmuş biriyim. Benim zamanım, en azından benim bildiğim kadarıyla, ailemin bir çocuk sahibi olmaya karar vermesiyle başlıyor. Evet, doğru okudunuz. Benim için zaman benim dünyaya gözlerimi açmamla birlikte başlamıyor.
Does anyone still hear the ticking of the clock? I used to hate it. In the past, that is. Regardless of the sounds around me, that ticking sound seemed to resonate in my brain as if it were right next to my ear. Tick tock, tick tock, tick tock… An endless torture, a rhythm that never falters. I was so glad when we switched to digital clocks. Before that, we had those old-fashioned clocks hanging on the wall. They would hang them in every room as if we were creatures who could manage time exceptionally well. What benefit could there be in being able to see the time whenever you want? Are you going to miss the bus you’ve memorized almost every day, from its departure time to its driver, before the sun even rises? Is that even possible? No. Or are you an important person with important tasks that time should be valuable to you? You’re just a strange person who moves along the same route every morning, with supposed thinking abilities. Since you’re never given any time to think, you’ve already let this ability slowly gather dust on dusty shelves. So what’s with this obsession with time? Thankfully, my anger isn’t directed at you; you’re just a result produced by the system, not even a tool. But still, you affect my life, or used to. And now? I’m one of you now, and I understand why there’s a clock hanging on every wall. You know what they say, you only realize the value of some things you’ve lost, and right now, that ticking sound has become very precious to me.
You might think I’m digressing from the topic. I know, and I agree, but believe me, everything that seems so unrelated is just as connected, even dependent on each other. Isn’t everything in life affecting each other, even on a micro scale? Isn’t what we call coincidence actually the reaction and chain reaction of thousands of events and moments we don’t even consider, interacting with each other? We simplify things we don’t understand, it’s almost like a habit. That’s why please don’t blame me. Ultimately, these lines are telling the story of an ordinary person struggling to survive and trying to convey it to others. Yes, I know, you’ll find me quite amateurish, but sometimes in everyday life, when just looking into someone’s eyes is enough, here I have to describe every moment, every event, every person in detail so that I can convey to you what I’m experiencing through my own eyes. If you don’t see everything through my eyes, you won’t understand me; if we can’t attribute meaning to what we don’t understand, you won’t feel me, and I’ll have written these lines in vain. Why would a person embark on a futile effort from the beginning if they’re someone with a sound mind, aware of how valuable their time is, capable of establishing a logical cause and effect relationship? We’ve come to the perception of time again, haven’t we? Then let me talk a bit about my own perception of time so that you understand why ticking sounds became important to me.
The concept of time, I guess, can be said to be the only thing that has shaped our lives since we became aware of our consciousness. Here, I think I should explain how time has shaped human life. People generally accept that events happening in the living or non-living realm affect themselves, their lives, or their surroundings. Actually, this is correct to some extent. But as we delve deeper into existence, we can see that decisions made, actions taken in accordance with these decisions, and the effects of these actions, and as a result, the gains we attribute to ourselves according to the outcome, are actually kneaded within time. Let me explain what I mean.
Until now, and I’m sure of it, many people much more qualified and knowledgeable than me have thought about the concept of time and tried to explain it. Some have examined time by presenting scientific results, while others have tried to explain this concept by reducing it to philosophical, sociological, or other areas, even relating it. I have no doubt that great discoveries and innovations have been made in fields I know nothing about as a result of these studies, and I think you’ll agree with me on this. But I’m not here to present an idea or thesis that everyone will accept. After all, all I’ve written is based on one person’s observations. That’s why there’s nothing that requires your attention when you read what I’ve written. You don’t need to search the internet by saying “what’s this?” and investigate it or even examine the issue with your own circle. Just read and think about your own concept of time. After all, you’ll be consuming what you’re curious about at the same time. Maybe my only contribution to you will be to give you the opportunity to allocate your time solely to yourself, beyond that, it’s none of my concern. After explaining all this, if we come to my time, I think I need to talk about my feelings, myself first.
I, like every human, was born into my own time. My time, at least as far as I know, begins with my family deciding to have a child. Yes, you read that right. For me, time doesn’t begin until I open my eyes to the world. The decision to start with my parents allocating their time for me is made. From the moment I start to form biologically, the effects of time begin to manifest themselves on me too. I’m developing, growing, honestly, I’m coming into the world with enough features to live on this planet, at least for a start. Unfortunately, after I come into the world, my parents, contradictorily, become unable to allocate time for me. Isn’t that absurd? My family, who allocates all their time to me in the most protected and safe environment, become unable to allocate their time to me for supposedly living a better life after I’m born. Don’t you think there’s something strange in this system? Anyway, let’s continue. I spend a childhood period equipped with deficiencies that I will notice after reaching adulthood, thanks to my family, who strive for me to live in better conditions, without lacking anything. I’m not thinking of trying to endear myself to you by agitating the situation; you’re not much different from me. The creators of the system and those who keep this system going have established a balance of time exploitation to save their precious time. Every moment taken from you corresponds to their extended lives. How nice and simple, isn’t it? Growing up in such a system, after I start to use my mind, I realize my own existence. I say I exist because things I feel remind me of my existence, and what enables me to feel things is my mind and brain. Then I conclude that I should use my existence not to betray myself and to protect my own time. Afterwards, as you can probably guess, I embark on a life of hard work. I read, I work, I feel, I’m excluded, I struggle to hate myself and at the same time learn to love myself… I’m constantly in motion, very fast, and I spend my time at the same speed. And before I know it, I’m twenty years old. Some of the time has been erased from my memory, some of it feels like I’ve never lived. As I wonder what I’ve done, a subtle pain pierces my heart,
and I collapse into bed. And I thought, maybe that ticking sound I hate so much has something to do with it.
>>>For Turkish readers…>>>
Saatlerin tik tak sesini hala duyanınız var mı? Ben nefret ederdim. Eskiden yani. Bulunduğum ortamdaki seslerden bağımsız bir şekilde o tik tak sesi sanki kulağımın dibinde can buluyormuşçasına beynimin içinde çınlardı. Tik tak, tik tak, tik tak… Bitmek bilmeyen, ritmi asla bozulmayan bir işkence şekli adeta. Dijital saatlere geçtiğimiz için ne kadar sevindiğimi sanırım anlarsınız. Öncesinde duvara asılan eski usul saatlerimiz vardı. Sanki zamanı çok iyi değerlendirebilen canlılarmışız gibi bir de evin her odasına asarlardı. Hayır saati istediğin her an görebiliyor olmak sana nasıl bir fayda sağlayabilir ki. Sen sabah güneş doğmadan önce kalkıp, hayatının neredeyse her günü bineceğin, geliş saatinden şoförüne kadar ezberlediğin otobüsü mü kaçıracaksın sanki. Mümkün mü böyle bir şey. Değil. Ya da sen mühim işleri olan bir insan mısın ki zaman senin için değerli olsun. Sen sabahları hiç değişmeyen güzergahın üzerinde hareket eden, sözde düşünme yeteneği olan bir garipsin. Sana düşünebilmen için herhangi bir zaman tanınmadığından zaten bu yeteneğini yavaş yavaş tozlu raflarda eskimeye bırakmışsın. Bu yüzden nedir bu saat merakı. Neyse ki kızgınlığım sana değil, sen sistemin üretmiş olduğu bir sonuçsun, araç bile değilsin. Ama yine de benim yaşantımı etkiliyorsun, ya da eskiden etkiliyordun. Peki ya şimdi? Ben de senden biriyim artık ve anlayabiliyorum neden her duvarında bir saat asılı olduğunu. Hani derler ya insan kaybettiğinde anlarmış bazı şeylerin değerini, işte şu an o tik tak sesi benim için çok değerli hale geldi.
Zaman zaman konudan saptığımı düşüneceksiniz. Biliyorum ve hak veriyorum da, ama emin olun aslında her şey birbirinden ne kadar alakasız görünüyorsa bir o kadar da bağlı, hatta bağımlı. Zaten hayat içerisindeki her şey birbirini mikro ölçekte olsa bile etkilemiyor mu? Tesadüf dediğimiz şey aslında dikkate bile almadığımız binlerce olayın, anın birbiriyle tepkimesi, zincirleme reaksiyon vermesi ile oluşmuyor mu. Biz sadece görebildiğimiz, daha doğrusu algılayabildiğimiz şeylere anlam yüklemeye, açıklamaya çalıştığımız için nihayetinde bu kadar kompleks bir duruma tesadüf diyerek geçip gitmişiz. Şunu hiç sormuyoruz kendimize, bu tesadüf dediğimiz durum bizim başımıza gelmeden önce seni bu yola sokan karar, olay ya da dışsal başka bir faktör tesadüfün oluşabilmesi için gerekli etkenlerden biri değil mi. Binlerce insanın, hayvanın, canlının ve doğa olayının bir bütün haline gelmesiyle ortaya çıkan bir durumu tesadüf diye anlatmak haksızlık bana göre. Anlamadığımız şeyleri basitleştirmek bizim kaçış yöntemimiz, alışkanlığımız adeta. Bu sebeple bana kızmayın lütfen. Nihayetinde bu satırlar sıradan birisinin varlığını sürdürmeye çalışma mücadelesini ve bunu başkalarına aktarmak için vermiş olduğu çabasını anlatıyor. Evet biliyorum, oldukça acemi bulacaksınız beni ama gündelik hayatta kendimizi ifade ederken bazı zamanlarda bir insanın sadece gözlerinin içine bakmak bile yetiyorken, burada benim her anı, olayı, kişiyi detaylı bir şekilde tarif etmem gerekiyor ki size ne yaşadığımı benim gözlerimden anlatabileyim. Eğer her şeyi benim gözlerimden görmezseniz beni anlamazsınız, anlamadığımız şeye anlam yükleyemediğimiz için de beni hissedemezsiniz ve ben de boşuna bu satırları yazmış olurum. İnsan en başından beri boşa gidecek bir çabaya neden girsin ki, eğer akıl sağlığı yerinde mantıklı bir düşünce sistematiği içerisinde neden sonuç ilişkisi kurabilen birisiyse zamanının ne kadar değerli olduğunun farkındadır. Gene geldik zaman algısına değil mi. O zaman biraz kendi zaman algımdan bahsedeyim sizlere ki tik tak sesleri neden benim için önemli oldu bilesiniz.
Zaman mefhumu sanırım bilincimizin farkına vardığımız andan itibaren hayatımızı şekillendiren tek şey diyebiliriz. Burada zamanın insan hayatını nasıl şekillendirdiğini anlatmam gerekir diye düşünüyorum. Genelde insanlar kendilerini, yaşamlarını veya çevrelerini etkileyen şeyin canlı veya cansız düzlemde gerçekleşen olaylar olduğunu kabul ediyor. Aslında bir noktada doğru bir kabulleniş bu. Ancak varoluşun derinliğine doğru indiğimizde, verilen kararların, bu kararlar doğrultusunda gerçekleştirilen eylemlerin ve bu eylemlerin etkisi ve neticesinde ortaya çıkan zaman zaman tesadüfi dediğimiz bazen de olayın sonucuna göre kazancı üzerimize almak istediğimiz için kendimize atfettiğimiz sonuçların aslında zamanın içerisinde yoğrulduğunu görebiliriz. Ne demek istediğimi size açıklamama izin verin lütfen.
Bugüne kadar, ki buna eminim, zaman mefhumu üzerine benden çok daha fazla niteliğe ve uzmanlığa sahip insan düşünmüş ve konuya bir açıklama getirmeye çalışmıştır. Bazıları bilimsel sonuçlar ortaya koyarak zamanı incelemiş bazıları da felsefik, sosyolojik ya da başka alanlara konuyu indirgeyerek ya da çekerek hatta ilişkilendirerek bu kavramı açıklamaya çalışmıştır. Bu çalışmalar neticesinde hiç bilmediğim alanlarda büyük buluşlar ve yenilikler gerçekleştiği konusunda da en ufak bir şüphem yok, ki buna sizler de katılırsınız diye düşünüyorum. Ama ben burada zaten herkes tarafından kabul edilecek bir fikir ya da tez öne sürme gayesinde değilim. Sonuç olarak bir kişinin gözlemlerinden ibaret bütün bu yazdıklarım. Bu sebepten ötürü yazdıklarımı okurken dikkat etmenizi gerektiren hiçbir şey olmayacak. Elinizdeki akıllı telefonlardan bu ne diyormuş diyerek internette araştırma yapmanız veya kendi çevrenizle konuyu irdelemenize bile gerek yok. Sadece okuyun ve kendi zaman kavramınız üzerine kendiniz düşünün. Ne de olsa aynı anda merak ettiğiniz şeyi kendiniz için tüketiyor olacaksınız. Size tek katkım belki de zamanınızı salt bir şekilde kendinize ayırmanıza sebebiyet verecek olmamdır, ötesi beni ilgilendirmez. Yukarıda açıkladıklarımdan sonra benim zamanıma gelecek olursak eğer öncelikle size kendi hislerimden, kendimden bahsetmem gerekir.
Ben de her insan gibi kendi zamanımın içine doğmuş biriyim. Benim zamanım, en azından benim bildiğim kadarıyla, ailemin bir çocuk sahibi olmaya karar vermesiyle başlıyor. Evet, doğru okudunuz. Benim için zaman benim dünyaya gözlerimi açmamla birlikte başlamıyor. Ebeveynlerimin kendi zamanlarını benim için ayırmaları ile başlangıca karar veriliyor. Biyolojik olarak oluşmaya başladığım andan itibaren zamanın etkileri benim üzerimde de kendisini gösteriyor. Gelişiyorum, büyüyorum açıkçası dünya dediğimiz gezegende yaşamaya yetecek kadar, en azından başlangıç için, özelliklerle dünyaya geliyorum. Ne yazık ki dünyaya geldikten sonra ebeveynlerim tezat oluşturacak şekilde bana zaman ayıramayacak hale geliyorlar. Ne kadar saçma değil mi? Bir insanın en korunaklı olduğu ve kendini güvende hissettiği ortamda bütün zamanlarını bana ayıran ailem, ben doğduktan sonra benim sözde daha iyi bir yaşam sürdürebilmem için zamanlarını başka şeylere ayırmak zorunda kalıyor. Sizce de bu sistemde bir gariplik yok mu? Neyse biz devam edelim. Ben daha iyi koşullarda yaşayayım, eksiğim gediğim olmasın diye çabalayan ailem sayesinde erişkinliğe eriştikten sonra farkedeceğim eksikliklerle donatıldığım bir çocukluk dönemi geçiriyorum. Burada durumu ajite ederek sizlere kendimi sevdirmeye çalışmayı düşünmüyorum açıkçası, sizler de benden çok farklı değilsiniz. Sistemi kuranlar ve daha sonrasında bu sistemi, benim en sevdiğim roman serisi olan zaman çarkından esinlenerek adlandırdığım zaman çarkını, yürütenler tahmin edeceğiniz üzere kendi değerli zamanlarını saklamak için zaman sömürüsü üzerine bir denge kurmuşlar. Sizden alınan her zaman, onların uzayan yaşamlarına denk. Ne kadar güzel ve basit değil mi? İşte böyle bir sistem içinde büyüyen ben, aklımı kullanabilmeye başladıktan sonra kendimin idrakına varıyorum. Ben varım diyorum, çünkü hissettiğim şeyler varlığımı bana hatırlatıyor, bir şeyleri hissetmemi sağlayan ise aklım ve beynim. O zaman kendi varlığıma ihanet etmemek ve kendi zamanımı koruyabilmek adına varlığımı kullanmalıyım sonucuna ulaşıyorum. Daha sonrasında sizlerin de tahmin edebileceği üzere çalışmayla yoğrulmuş bir yaşama giriş yapmış bulunuyorum. Okuyorum, çalışıyorum, hissediyorum, dışlanıyorum, kendimden nefret edip aynı zamanda kendimi sevmeyi öğrenmek için mücadele ediyorum… Sürekli bir devinim halindeyim, çok hızlıyım ve aynı hızda da zamanımı harcıyorum. Ve bir bakıyorum 20 yaşına gelmişim. Geçen zamanın bir kısmı hafızamdan silinmiş, bir kısmını sanki ben hiç yaşamamışım. Ne yaptım derken sinsi bir sızı saplanıyor kalbime, mide bulantısı bastırıyor bir yandan da. Dayanmak güç, gözlerimi tekrar kapıyorum gerçekliğe ve yeniden istediğim, delicesine arzu ettiğim ve bu uğurda çalıştığım zamanım için yeni bir süreç başlatıyorum. Üniversite bitiyor, işe giriyorum, para kazanmaya başlıyorum. Bakıyorum kendime, çevreme, benimle benzer zamanı harcamış insanlara, evet diyorum sanırım bu sefer oldu. Tekrar açıyorum gözlerimi bilincin enginliğine ve zamanımı kontrol ediyorum, artık benim mi bana mı ait diye. Sizce artık bana mı ait? Ne mümkün böyle bir şey, zamanı anlamlandırmak için ifade ettiğimiz tarih bölümleri içerisinde ben neyim ki zaman bana ait olsun. Benim algıladığım zamanın çok ötesinden beri süregelen düzen içerisinde ben çarkın dişlilerini nasıl kırabilirim. Zaman çarkı acımasızca dönmeye devam etmiş ve ben o çarkı çevirmek için enerjisini, zamanını feda eden kölelerden biri olmuşum. Her gözlerimi açışımda yaşadığım bu farkındalık, tenimi soğuk bir rüzgar esintisi gibi yalayıp geçiyor. Poyraz altında yağmura yakalanmış gibi kesiyor tenimi hislerim, düşüncelerim. İçten içe kanıyorum, kendi kanımda boğuluyorum. Nefes almak için kapıyorum gözlerimi tekrar gerçekliğe. Evet, tekrar burdayım, zamanın içinde bulunduğum anı yakalayabilmek için tekrar çabalıyorum. Bedenim olması gereken yaşının çok ilerisinde bir yıpranmışlıkla dile getiriyor itirazını, ruhum ise kaçırmış olduğu yaşamın acısıyla haykırıyor. Ve üzerime bir sis çöküyor, insanların basitleştirmek için elinden geleni yaptığı, hatta sahte bir mutluluk ve haz duyabilmek için övgüler dizdiği rutin beni kucaklıyor.
Tik tak… Tik tak… Tik… Sessizlik. Çıkış için akıllı saatime bakıyorum. Kendime zaman bulabilmek adına zamanı harcamak için acele ediyorum. Son 10 dakika, sonrasında özgürüm. İşten çıkıp biraz hava almak için Tunalı’ya doğru yürürüm büyük ihtimalle. Hiç eve gidesim yok. Zaten gitsem ne olacak ki, buz gibi bir evde tek başıma ucuz bir marketten aldığım hiçbir tadı olmayan hazır yemeğimi mi yiyeyim. Gerçekten bir yemeği nasıl bu kadar tatsız yapabiliyorlar, içine koydukları tüm o ürünlerin hatırına biraz aroma olması gerekmez mi. Tavuk ürünlerinin hepsi aynı tada sahip, pizzalar bir nebze daha dişe dokunur ama İtalya’ya bir kez gidip geldikten sonra insanın bu ucuzluğu yiyesi gelmiyor. Neyse, bugün eve erken gitmeyeceğim belli oldu sonuçta. İnsanlar zaten hazırlanmaya başlamış çıkış için. Zaten hiçbir zaman anlamamışımdır 5 dakika önce çıkmakla 5 dakika sonra çıkmak arasındaki farkı. İş yerinden kurtulmak için acele etmeyi anlarım belki bir nebzeye kadar ama bazı yerler var ki bu durumun yaşandığı hiç anlam veremiyorum. Madem daha 10 dakikam var biraz bu konuda gevezelik yapabilirim sanırım. Eskiden inancım gereği, ki şu anda neye ne kadar inanıyorum ondan bile emin değilim daha doğrusu inandığım bir şey var ama insanlara olan inancımı kaybettim neyse, cuma günleri camiye giderdim. Genelde her yere erken giderim, camiye de erken gider insanları gözlemlerdim. Herkes işini gücünü bırakmış kar kış soğuk demeden inançları gereği camiye gelir, abdestini alır ve saf tutardı. En önlere geçmek için mücadele edenler ortalığı karıştırdıktan sonra herkesin orada bulunma amacı olan ibadet süreci başlardı. Şimdi buraya kadar iyi hoş, olay şimdi başlıyor. Namaz ritüelinin farz olan kısmının sonlanması ile sizlerin de bildiği gibi caminin kapısına doğru bir yığılma olur. Bir daha camiye giderseniz eğer bu yığılmaya iyi bakın, emin olun kesinlikle en önde çıkmak için mücadele edenler en son gelip en öne geçmeye çalışanlar olacak. Son dakika işinden zar zor çıkmış ve camiye yetişmiş olanlar ise yerlerinden kalkmamış bir şekilde ibadetin bitmesini bekliyor olacaklar. En azından çoğu zaman bu süreç anlattığım gibi işleyecek. Ya da cami örneğinin dışında uçaktan inmeye çalışan, piste iniş yapıldığı anda valizini çıkarıp beklemeye çalışan insanlar örneğini düşünün. Gidebilecekleri bir yer yokken gidebilmek için çok hazırlar. Nihayetinde uçaktan en son çıkan kişi de ilk çıkan da aynı valiz bandının önünde kendi valizlerinin sırasını bekliyorlar. O zaman bu telaş, bu panik neyi değiştirdi? Buna anlam veremiyorum. Bizim çalışanlar da böyle işte. Kartı basabilmek için sıraya girip dışarıda hep birlikte servisin kalkışını bekliyorlar. Arabayla çıkanlar kendi yarattıkları trafiğin içinde mahsur kalıp trafikten dert yanıyorlar. Sonuçta hepimiz aynı zamanı harcıyoruz, sadece ne şekilde nasıl ve ne için harcadığımız değişiyor. Haksız mıyım. Bana bakın mesela. Son 10 dakikayı da düşüncelere dalıp kendi kendime konuşarak geçirmiş oldum. Faydalı mıydı emin değilim ama en azından düşünerek zamanımı feda ettim. Hadi artık ben de hazırlanıp çıkıyorum. Buradan Tunalı’ya kadar uzun bir yürüyüş olacak.
Tunalı’yı gezmeyi her zaman sevmişimdir. Ne de olsa onca şiire konu olmuş, Ankara’nın belki de geçmişten günümüze gelen dişe dokunur en keyifli yeri diyebiliriz. Ya da ben diyebilirim, açıkçası başkalarının ne dediği pek umrumda değil. Tunalı’ya kadar kimsenin yayaları düşünmediği bir şehirde tehlikeli bir yolculuğa çıkıyorum. Sağolsunlar şehir planlamacılar araçlar için her türlü kolaylığı sağlamaya çalışırken biz yayaları hiç düşünmemiş. Işığa takılmasın o güzel ve pek kıymetli araçlarımız diye tüneller, bağlantılı yollar yapmışlar ama hiç dememişler bu yayalar nereden yürüyecek. Göstermelik yapılan daracık kaldırımlara tek kişinin sığması bile mümkün değilken karşıdan gelenlere yol vermeye çalışan kibarlık budalası bizler her an ölüm kalım mücadelesi veriyoruz bizi hiç ama hiç umursamayan araçların arasında. Sırf bu yüzden belki de koşar adım geçiyorum Tunalı’ya kadar olan yolu. Zaten gözlerimi kısmaktan bitap düşmüşüm, araç farları gecemizi gündüze çevirmiş. Neyse sabret diyorum, az kaldı. İleride Tunalı’nın girişindeki kavşağa ait ışıkları seçer gibi oluyorum, otobüs durakları insanla dolup taşmış gene. Haftaiçi bu saatte akın ediyor insanlar Tunalı’ya. Öğrencileri kesiyorum uzaktan, kendi öğrencilik yıllarım geliyor aklıma. Benim niyeyse gezmeye tozmaya hiç param olmazdı, aslında param yok değildi ama belki de kafe kültürü bana hiç sıcak gelmediği için kendimde o motivasyonu bulamadım. Ama bizim zamanımızda bu kadar güzel kafeler ya da mekanlar da yoktu, yalan değil. Şimdi üçüncü nesil ya da artık bilmem kaçıncı nesil kafeler, konseptli mekanlar çoğaldıkça ait olmadığımız yaşamları yaşamaya çalışır olduk. Kim bilirdi yurdum insanının bu kadar çok latte, americano bağımlısı olduğunu. Eskiden mekanlarda çay, türk kahvesi, kivi, muz söyleyen gençler şimdi belki de asla anlamını bilmediği ama tipinden serbest çağrışımla çıkarımda bulunabildiği içecekleri içer hale geldi. Neyse durduk yere insanları kınayacak değilim. Eskiden öyleydim ama artık değilim. Sonuçta ben de buraya, bu yaşama ve zamana ait olduğumu düşünmüyordum. Belli bir noktadan sonra insanları farklı değerlendirmeye başladım sanırım. Yani özünde ben kimim ki birilerini değerlendireyim. İyi kötü, güzel çirkin, akıllı aptal, çalışkan tembel… Hani kim belirlemiş bu kavramları, neye göre, standart ne. Ortaya herkes bir şey koyuyor bir şekilde, ki hiçbir şey yapmadan bile ve bütün bunlar birbirini etkiliyor ve istenen ya da istenmeyen bir sonuca varıyoruz. Öyleyse birileri değerlendirmek bizim haddimiz mi? Değil. Olmamalı da. Bu yüzden kim ne giymiş, nasıl davranıyor, ne demiş hiç önemli değil. Mesele sanırım başkalarına zarar verip vermemekte.
Mein Bibliotheca 